Parkinson xəstəliyi (PH) – Alzheimer xəstəliyindən sonra en cox rast gəlinən degenerativ xəstəlikdir. PH in xarakterin cəhəti Dopaminergik neyronların itkisi və huceyrə stoplazmasında Lewy cismlərinin tapılmasıdır. Genetik olgu PX olgularının cəmi 5 faizini təşkil edir. Genetik keçən Parkinson Xəstəliyi (GKPH) autosom dominant və autosom resesiv olmaqla iki qrupa bölünür.GKPH a səbəb olan 11 lokus məlumdur, bunların 6da gen bəllidir: ikisindəsinuklein, parkin, UCH-L1, DJ-1 və PİNK-1dir. GKPH ilə sporadik PX arasinda pataloji baximdan hec bir ferqi yoxdu. Sporadik PH olan xəstələrin beyin toxumasındaki neyron ölümü apaptoz mexanizması ilədir.
Epidemiologiyası
PXın rast gelme tezliyi 65 yaşdan sonra artır lakin 35 ilə 50 arasında rast gəlinə bilər. Yaş artdıqca tezlik artır bu da PX ın yaşla əlaqəsini təsdiq edir. 35-50 yaşlarda GKPH rast gəlinir. Daha cox kişilərdə.
Etiologiyası
Umumiyyətlə ailəvi və sporadik olaraq 2 qrupa ayrılır. Ancaq Ailəvi PX hallarının hər zaman genetik etiologiya ilə uyğun gəlmədiyi və ailə üzvlərinin uzun müddət eyni ətraf faktorlara məruz qalmalarının xəstəliyi əmələ gətirdiyi məlumdur.
